Prolongata kredytu hipotecznego polega na zmianie harmonogramu spłaty, zwykle poprzez wydłużenie okresu kredytowania. To rozwiązanie pozwala chwilowo odciążyć budżet, ale zwiększa całkowity koszt kredytu. Nie należy jej mylić z wakacjami kredytowymi czy karencją. W artykule wyjaśniamy krok po kroku, jak działa prolongata, dla kogo jest przeznaczona i jakie są konsekwencje tej decyzji.
Na czym polega prolongata kredytu hipotecznego i czym różni się od wakacji kredytowych oraz karencji?
Słowo „prolongata” pochodzi z łaciny i oznacza „przedłużenie”. W świecie kredytów oznacza to zmianę warunków umowy poprzez wydłużenie okresu spłaty, co przekłada się na niższą ratę miesięczną. Jednak definicja ta bywa nieprecyzyjna – pod tym samym pojęciem banki kryją różne mechanizmy. Nieprecyzyjne używanie tego pojęcia jest źródłem nieporozumień i warto dokładnie zrozumieć różnice.
W praktyce rozróżniamy:
- Prolongatę sensu stricto – trwałe wydłużenie okresu kredytowania.
- Wakacje kredytowe – czasowe zawieszenie całej raty (kapitał + odsetki).
- Karencję – zawieszenie spłaty kapitału, przy dalszej spłacie odsetek.
| Rodzaj | Dotyczy | Płatność raty | Skutek |
|---|---|---|---|
| Prolongata | Wydłużenie okresu spłaty | Raty niższe, ale dłużej | Więcej odsetek |
| Karencja | Zawieszenie kapitału | Płatność tylko odsetek | Brak redukcji salda |
| Wakacje kredytowe | Cała rata zawieszona | 0 zł miesięcznie | Wydłużenie okresu |
Kiedy można ubiegać się o zmianę harmonogramu spłaty i jakie są najczęstsze przyczyny?
Prolongata to opcja dla osób, które przewidują problemy finansowe, ale nie mają jeszcze zaległości w spłacie. Główne powody wnioskowania:
- spadek dochodów (zmiana pracy, urlop macierzyński),
- wzrost wydatków (inflacja, leczenie, edukacja),
- podwyższone raty z powodu wyższych stóp procentowych,
- nieregularne dochody (freelancerzy, przedsiębiorcy).
Bank przychylniej traktuje osoby, które same zgłaszają problem i zawczasu szukają rozwiązania.
Jak krok po kroku złożyć wniosek o prolongatę i jakie dokumenty przygotować?
1. Skontaktuj się z bankiem i przedstaw swoją sytuację.
2. Złóż wniosek (online, osobiście lub listownie).
3. Dołącz dokumenty potwierdzające sytuację (PIT, zaświadczenia o dochodach, dokumentacja medyczna itp.).
4. Poczekaj na decyzję (zwykle 7–21 dni).
5. Podpisz aneks – otrzymasz nowy harmonogram.
Wniosek powinien zawierać dane kredytobiorcy, numer umowy, opis sytuacji oraz propozycję rozwiązania.
Jakie są finansowe konsekwencje prolongaty – całkowity koszt kredytu, opłaty i prowizje
Wydłużenie spłaty oznacza niższą ratę, ale wyższy koszt odsetkowy. To tzw. asymetria kompromisu – niewielka oszczędność miesięczna może oznaczać gigantyczny wzrost całkowitych kosztów.
- 25 lat: rata 2 827 zł, odsetki: 448 199 zł
- 30 lat: rata 2 661 zł, odsetki: 558 035 zł
- 35 lat: rata 2 546 zł, odsetki: 669 492 zł
Obniżenie raty o 281 zł kosztuje ponad 221 000 zł w dodatkowych odsetkach.
Dodatkowe opłaty:
- Aneks: np. PKO BH – min. 300 zł, Pekao SA – do 500 zł
- Prowizja: np. 0,5% salda kredytu
- Opłata za rozpatrzenie wniosku (jeśli stosowana)
Czy prolongata kredytu wpływa na zdolność kredytową i historię w BIK?
Tak. Bank zgłasza zmianę warunków do BIK. Nie jest to równoznaczne z negatywnym wpisem, ale inne instytucje mogą interpretować prolongatę jako sygnał ryzyka.
- Prolongata: raportowana jako zmiana umowy.
- Wakacje ustawowe: nie wpływają na punktację, ale są widoczne.
Co ważne – algorytmy scoringowe innych banków mogą uwzględnić ten wpis jako element ryzyka przy ocenie nowych wniosków.
Jakie są najważniejsze wady i zalety prolongaty kredytu hipotecznego?
Zalety:
- obniżenie miesięcznej raty,
- zwiększenie płynności,
- uniknięcie windykacji,
- lepsza kontrola sytuacji kryzysowej.
Wady:
- większy koszt całkowity,
- koszty aneksu i prowizji,
- to działanie objawowe – nie rozwiązuje źródła problemu.
Ustawowe wakacje kredytowe (zakończone w 2024 r.) a bankowe wakacje kredytowe
Program ustawowy obowiązywał do końca 2024 roku i dotyczył kredytów złotowych udzielonych przed 1 lipca 2022 r. Pozwalał zawiesić do 4 rat rocznie bez odsetek i bez prowizji. Okres kredytowania był automatycznie wydłużany, a informacja o wakacjach trafiała do BIK – choć nie wpływała negatywnie na ocenę w banku, który ich udzielił.
W 2025 roku ustawowe wakacje nie są już dostępne. Pozostały jedynie komercyjne wakacje kredytowe, które:
- wymagają zgody banku,
- są krótsze (zwykle 1–6 miesięcy),
- są płatne – odsetki są nadal naliczane.
Jak działa Fundusz Wsparcia Kredytobiorców (FWK) i dla kogo jest przeznaczony?
To ustawowa forma pomocy dla osób w trudnej sytuacji. Obsługiwany przez BGK. Oferuje:
1. Pożyczka do 3 000 zł miesięcznie przez 40 miesięcy (max 120 000 zł)
2. Jednorazowa pożyczka do 120 000 zł na spłatę zadłużenia po sprzedaży nieruchomości
Zasady:
- 0% oprocentowania,
- spłata w 200 ratach po 2-letniej karencji,
- po spłacie 134 rat – pozostałe 66 umarzane.
Kryteria: status bezrobotnego, RdD > 40% lub niski dochód rezydualny.
Jakie są alternatywy dla prolongaty i które rozwiązanie wybrać w swojej sytuacji?
Warto myśleć o prolongacie jako o jednym z kroków na drabinie interwencji:
🟩 Drobna korekta (problem na 1 miesiąc) → karencja lub bankowe wakacje
🟨 Tymczasowa pauza (problem na kilka miesięcy) → komercyjne wakacje kredytowe
🟥 Trwałe pogorszenie → prolongata
🆘 Poważny kryzys → Fundusz Wsparcia Kredytobiorców
⚙️ Drogi kredyt → refinansowanie
FAQ – najczęstsze pytania i odpowiedzi
Czy prolongata kredytu oznacza umorzenie części długu?
Nie, prolongata to tylko zmiana harmonogramu. Dług musi zostać w pełni spłacony.
Czy w 2025 roku można skorzystać z ustawowych wakacji kredytowych?
Nie, program zakończył się z końcem 2024 roku. Pozostały jedynie opcje komercyjne oferowane przez banki.
Czy bank może odmówić prolongaty?
Tak, szczególnie gdy występują zaległości, zła historia kredytowa lub przekroczony wiek kredytobiorcy na koniec nowego okresu.
Jak długo trwa proces przyznawania prolongaty?
Od kilku dni do kilku tygodni – zależnie od banku i dokumentacji.
Czy mój wiek ma znaczenie przy prolongacie?
Tak, nowy okres spłaty nie może przekroczyć dopuszczalnego wieku w momencie ostatniej raty (np. 75–80 lat).
Czy FWK działa w 2025 roku?
Tak, Fundusz funkcjonuje nadal – obowiązują określone warunki przyznania wsparcia.
Co jest korzystniejsze: prolongata czy refinansowanie?
Zależy od sytuacji; prolongata pomaga przy chwilowym kryzysie. Refinansowanie – jeśli obecna oferta jest nieopłacalna.
Autor: Jacek Grudniewski
Ekspert ds. produktów finansowych i pasjonat rynku nieruchomości
Data aktualizacji artykułu: 15 lipca 2025 r.
Kontakt przez LinkedIn
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/
Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi profesjonalnej porady finansowej ani prawnej. Prezentowane treści mogą nie wyczerpywać tematu w pełni i nie uwzględniać Twojej indywidualnej sytuacji. Zawsze konsultuj swoje decyzje z licencjonowanym specjalistą, który dostosuje poradę do Twoich potrzeb. Artykuł może zawierać linki partnerskie, z których autor otrzymuje wynagrodzenie bez dodatkowych kosztów dla Ciebie. Pamiętaj, że ostateczne decyzje podejmujesz na własną odpowiedzialność.
