Zastrzeżenie kredytowe to sposób na skuteczne zabezpieczenie się przed wyłudzeniem kredytu na Twoje dane. Od 1 czerwca 2024 roku banki i inne instytucje finansowe sprawdzają, czy numer PESEL nie jest zastrzeżony przed udzieleniem finansowania. Takie zabezpieczenie możesz włączyć za darmo online lub w urzędzie. Dodatkową ochronę daje zastrzeżenie kredytowe w BIK, które działa u wybranych partnerów tego systemu.
Na czym polega zastrzeżenie kredytowe i dlaczego warto je aktywować?
Zastrzeżenie kredytowe to forma ochrony danych osobowych, dzięki której nikt nie zaciągnie kredytu, pożyczki ani nie podpisze umowy leasingowej na Twoje dane bez Twojej zgody. W praktyce działa to tak, że informacja o zastrzeżeniu trafia do systemów, które sprawdzają tożsamość klienta przy składaniu wniosku. Od czerwca 2024 roku banki, firmy pożyczkowe, SKOK-i i notariusze mają obowiązek sprawdzać, czy PESEL klienta nie znajduje się na liście zastrzeżonych. Jeśli mimo wszystko udzielą kredytu, a numer był zastrzeżony, nie będą mogli żądać spłaty od osoby poszkodowanej.
Jak działa zastrzeżenie numeru PESEL?
Numer PESEL jest potrzebny do niemal każdej poważniejszej operacji – od założenia konta w banku po zakup sprzętu na raty. Zastrzeżenie numeru PESEL polega na tym, że system blokuje możliwość zawarcia nowych umów kredytowych lub pożyczkowych bez Twojej zgody. Zastrzeżenie trafia do centralnego rejestru, który instytucje muszą sprawdzać przed zawarciem umowy. Jeśli numer jest oznaczony jako zastrzeżony, instytucja nie powinna udzielić finansowania. Co ważne, nadal możesz korzystać z usług publicznych, wypłacać pieniądze w bankomacie, realizować recepty czy jechać za granicę. Blokada dotyczy tylko zobowiązań finansowych.
Gdzie i jak zastrzec numer PESEL?
Najwygodniej zrobić to przez aplikację mObywatel albo portal mObywatel.gov.pl. Po zalogowaniu wystarczy jedno kliknięcie, by PESEL został zastrzeżony. Do logowania użyj profilu zaufanego, e-dowodu, podpisu kwalifikowanego lub danych do bankowości elektronicznej. Drugą opcją jest osobista wizyta w urzędzie gminy. Wystarczy dowód osobisty lub paszport i wypełniony wniosek. Urzędnik wprowadza zastrzeżenie do systemu od razu. Cała procedura nic nie kosztuje i zajmuje tylko chwilę.
Jak cofnąć zastrzeżenie, gdy chcesz wziąć kredyt?
Jeśli planujesz zaciągnięcie kredytu hipotecznego, leasingu albo kupujesz sprzęt na raty, warto tymczasowo cofnąć zastrzeżenie. Możesz to zrobić przez aplikację mObywatel lub w urzędzie. Masz do wyboru dwa warianty: pełne wyłączenie ochrony lub czasowe – z automatycznym ponownym zastrzeżeniem po upływie wybranego terminu. To wygodne rozwiązanie, które pozwala zachować bezpieczeństwo bez ryzyka zapomnienia o ponownej aktywacji.
Co to jest zastrzeżenie kredytowe w BIK?
Biuro Informacji Kredytowej udostępnia usługę zastrzeżenia kredytowego, ale w nieco innej formie niż rejestr państwowy. Tutaj najpierw trzeba mieć aktywne Alerty BIK – płatną usługę, która informuje o każdej próbie użycia danych. Po aktywacji możesz zablokować możliwość zawarcia umowy kredytowej na swoje dane u partnerów systemu BIK. Jeśli bank lub firma pożyczkowa z tej sieci otrzyma taki wniosek, powinna go automatycznie odrzucić. Zastrzeżenie w BIK da się wyłączyć w dowolnym momencie.
Jak włączyć zastrzeżenie kredytowe w BIK?
Zaloguj się do swojego konta na stronie BIK i przejdź do sekcji „Zastrzeżenia – blokada umów kredytowych”. Zastrzeżenie uruchamiasz jednym kliknięciem. Od tego momentu banki współpracujące z BIK powinny odmawiać udzielenia finansowania na Twoje dane. Gdy planujesz skorzystać z kredytu, wystarczy ponownie wejść na konto i wyłączyć blokadę. Uwaga – system BIK działa wyłącznie wśród partnerów tej instytucji. Jeśli firma nie współpracuje z BIK, zastrzeżenie nie zadziała.
Jakie są ograniczenia systemu BIK?
System BIK działa skutecznie tam, gdzie instytucje sprawdzają dane w ich bazie. Nie każdy bank i nie każda firma pożyczkowa z tego korzysta. Dlatego zastrzeżenie PESEL to nadal silniejsze zabezpieczenie. BIK nie wpływa też na zgody marketingowe – jeśli nie zostały wcześniej wyłączone, oferty mogą nadal trafiać na skrzynkę. Zastrzeżenie w BIK dobrze uzupełnia ochronę PESEL, ale nie zastępuje jej w pełni.
Czy zastrzeżenie chroni przed każdym wyłudzeniem?
Nie. Jeśli ktoś wcześniej wykorzystał Twoje dane i podpisał umowę kredytową, samo zastrzeżenie nie rozwiąże problemu. W takim przypadku trzeba złożyć zawiadomienie na Policji, powiadomić bank i uruchomić procedurę reklamacyjną. Zastrzeżenie kredytowe działa zapobiegawczo – zatrzymuje kolejne próby. Dlatego najlepiej aktywować je zawczasu, zanim dojdzie do nieautoryzowanej transakcji.
Jak chronić swoje dane na co dzień?
Nie wpisuj numeru PESEL na stronach, które nie mają certyfikatu bezpieczeństwa. Unikaj klikania w podejrzane linki z SMS-ów i e-maili. Korzystaj z aplikacji bankowych wyłącznie na własnym urządzeniu. W razie jakichkolwiek podejrzeń – natychmiast zastrzeż dane. Aktywuj Alerty BIK, które wysyłają wiadomość za każdym razem, gdy ktoś próbuje użyć Twoich danych. Dobrze działa to w praktyce – otrzymasz ostrzeżenie jeszcze zanim bank zdąży przetworzyć wniosek.
Jacek Grudniewski
Ekspert portalu
Data aktualizacji artykułu: 15 maja 2025 r.
Kontakt przez LinkedIn
https://www.linkedin.com/in/jacekgrudniewski/
Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi profesjonalnej porady finansowej ani prawnej. Prezentowane treści mogą nie wyczerpywać tematu w pełni i nie uwzględniać Twojej indywidualnej sytuacji. Zawsze konsultuj swoje decyzje z licencjonowanym specjalistą, który dostosuje poradę do Twoich potrzeb. Artykuł może zawierać linki partnerskie, z których autor otrzymuje wynagrodzenie bez dodatkowych kosztów dla Ciebie. Pamiętaj, że ostateczne decyzje podejmujesz na własną odpowiedzialność.
